سلسله مطالب در مورد ایل قشقایی(عروسی)

چند زنه بودن نزد قشقاییان امری نکوهیده است و مرد تنها زمانی مجاز به ازدواج دوباره است که همسرش نازا باشد. در میان قشقاییان، تنها فرزندان پسر ادامه دهنده نسل خانواده محسوب میشوند و هر چقدر مردی پسر بیشتری داشته باشد نیروی کار بیشتری برای حمایت از خانواده و درنتیجه قدرت بیشتری دارد.

ازدواج در میان قشقاییان ابزاری برای حفظ تشخص اجتماعی و ادامه نسل است. بعد از آن عشق مطرح میشود و در پیوند زن و مرد قشقایی در نظر گرفته میشود و به مرور زمان بسیاری از پیوند های زناشویی به عشق دوسویه منجر میشود. در خانواده های قشقایی مرد سالاری حاکم است البته مرد خانه در مورد مسائل مهم خانوادگی و کاری، نظر اعضای خانواده را نیز جویا می شود.

به طور کلی در ایلات کشور این قانون که همیشه داماد با عروس اختلاف سنی نسبتا زیادی دارند رعایت میشود، و ایل قشقایی هم از این قائده مستثنی نیست. مثلا ممکن است یک مرد 35 ساله با یک دختر 15 ساله ازدواج کند که البته در حال حاضر بدلیل تاثیر پذیری از شهرنشینی این معیار نیز به زندگی شهری نزدیک تر شده است.

خانواده ای که دارای پسر هستند برای خواستگاری از خانواده ای که دختر دارند، متوسل به ریش سفید میشوند، به دلیل احترام و موقعیت ریش سفید خانواده ی عروس ترجیح می دهند که به خواستگاری پاسخ منفی ندهند. پس از توافق اولیه خویشان داماد به دیدن خانواده ی عروس میروند و از والدین عروس می خواهند که دست دخترشان را در دست پسرشان بگذارند و اگر پاسخ مثبت باشد، اعضای مؤنث خانواده داماد نخستین هدیه را برای عروس می آورند. مادر عروس نیز یک مهمانی کوچک موسوم به نشان انگشت ترتیب می دهد و خویشان و دوستان مؤنث خانواده را دعوت میکند. پس از این مراسم روابط بین دو خانواده نزدیک تر می شود. مردان بزرگتر دو خانواده در مورد میزان پولی که داماد به خانواده عروس بدهد به توافق میرسندکه قسمتی از این پول صرف خرید جهیزیه می شود و قسمتی دیگر نیز در صورت طلاق زن توسط مرد داده میشود که پرداخت این پول به صورت نقدی نیست و به صورت احشام یا زیور آلات است.

از گذشته دور تا به حال روز سعید (خوش یمن) برای ازدواج از روی موقعیت ستارگان تعیین می شود. در قبایل قشقایی همه در برگزاری مراسم ازدواج کمک می کنند. بسیاری از مهمانان با خود برنج، گوشت و پول نقد برای برگزاری مراسم عروسی می آورند. مراسم عروسی چند روز طول میکشد. مراسم کشتی و اسب سواری و رقص دستمال نیز جزئی از این مراسم است.

یکی از مهم ترین آیین های ازدواج قشقایی آوردن عروس به نزد داماد هست، اگر محل زندگی دختر در فاصله زیادی با محل اسکان داماد باشد، او را یک روز قبل از مراسم می آورند و در چادری اسکان می دهند بدون اینکه داماد اجازه ی دیدن او را داشته باشد. در این چادر خویشان مؤنث داماد او را برای آماده شدن در مراسم کمک می کنند.

در روز عروسی مهمانان همراه با نوازدگان به طرف چادر عروس میروند و عروس سوار بر اسب و پوشیده در چادری سفید در حالی که جهیزیه اش روی شتر و قاطر بسته بندی شده است، به نزد داماد برده میشود.

گاهی پسر بچه ای را سوار ترک عروس می کنند تا مطمئن شوند فرزند عروس و داماد پسر هست. وقتی کاروان به چادر داماد میرسد، داماد به عروس کمک میکند تا از اسب پیاده شود و مادر داماد روی عروس و داماد نقل و سکه میریزد.

در پایان روز نخست عروسی، عروس به هر یک از مهمانان هدیه کوچکی می دهد و سپس یکی از بزرگان، عروس و داماد را تا چادر هایشان همرا هی میکند و روز دوم معمولا بدون حضور عروس و داماد برگزار میشود. چند روز پس از پایان مراسم، خانواده دختر، خانواده پسر را برای مهمانی دعوت می کنند و هدایای ارزشمندی به عروس داده می شود و زندگی زن و مرد قشقایی آغازمی گردد

.

منابع(در جمع اوری سلسله مطالب از این منابع استفاده شده است)

1- نیک خلق ، علی اکبر – عسگری نوری :زمینه جامعه شناسی عشایر ایران،ص 97(بنقل از: توصیف و تحلیلی از ساختمان اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ایل قشقایی)

2- فرهنگ مردم: "زندگی قشقائیها". دوره1، ش4 (بهمن41)

3- صفی نژاد ، جواد : عشایر مرکزی ایران ،امیرکبیر ، چاپ دوم 1375

4- نامه نور: "ویژه نامه قشقایی ها " شماره 4 و 5

5- از باورد تا ابیورد ، (بنقل از مجمع التواریخ)

6-  پیمان , حبیب ا...:توصیف و تحلیلی از ساختمان اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ایل قشقایی ،

7- ساکس کریستوفر ، فعالیتهای جاسوسی واسموس یا لارنس آلمانی ،  نیز: عشایر مرکزی ایران

8-  پیمان , حبیب ا...:توصسف و تحلیلی از ساختمان اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ایل قشقایی ،

9-  کیانی ، منوچهر ، سیه چادر ها ، سیه چادر ها ، سعید نو 1371

10-  عروس هنر : نگاهی به موسیقی ایل قشقایی_ شماره  25  ،  آذر1382 

11-  پیمان , حبیب ا...:توصیف و تحلیلی از ساختمان اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ایل قشقایی ،

12- تحقیقات میدانی

 

,,,