ابگرم نوجین - می تواند یک ژئوسایت باشد
ابتدا مطالبی در مورد انرژی زمین گرمایی اورده می شود و سپس به مسئله ابگرم ها می پردازیم و در اخر مطالبی در مورد منطقه نوجین فراشبند و ابگرم نوجین اورده می شود تا مطالب به صورت علمی تر گنجانده شود.
لازم به ذکر است که منبع هر یک از مطالب در اخر هر مطلب اورده شده تا هم به سایت مورد نظر امکان دسترسی باشد و هم وجهه علمی مطالب مشخص باشد. هر کجا که لازم بوده مطالبی از خودم اضافه کردم تا پیوستگی و رابطه مطالب با هدفمان حفظ شود.
انرژی زمین گرمایی
قدمت انرژی زمین گرمایی به اندازه عمر زمین است. (geo) به معنی «زمین» و «Thermal» به معنی «گرما» است. بنابراین Geothermal (ژئوترمال) به معنی زمینگرمایی است.
زیر پوستة زمین و قسمت فوقانی گوشته، سنگهای مذابی (سنگهای نرم داغی به صورت روان) بنام ماگما وجود دارد. پوسته زمین بر روی این گوشته ماگمایی مذاب شناور است. زمانیکه ماگما از طریق آتشفشان به سطح زمین می رسد ، به آن گدازه می گویند.
به ازای هر 100 متری که به زیرزمین میروید، حرارت سنگ 3 درجه سلسیوس (Celsius) افزایش می یابد. یا به ازای هر 328 فوت در زیرزمین ، حرارت 4/5 درجه فارنهایت افزوده می شود. بنابراین اگر 1000 فوت به زیرزمین بروید ، درجه حرارت سنگ جهت جوشاندن آب کافی خواهد بود.
بعضی اوقات آب در اعماق زمین ، در کنار سنگ گرمی قرار گرفته و به آب جوش یا بخار تبدیل می شود. درجه حرارت آب گرم می تواند تا 300 درجه فارنهایت (148 درجه سلزیوس) برسد. این مقدار حرارت بیش از حرارت آب جوش (212 درجه فارنهایت یا 100 درجه سانتیگراد) است. اگر آب جوش با هوا تماس نداشته باشد، به بخار تبدیل نمی شود. زمانیکه آب گرم از طریق شکافهای زمین به بالا می آید به آن چشمه آب گرم می گویند. بعضی اوقات آب گرم به محض رسیدن به سطح زمین ، در هوا منفجر شده که به آن آبفشانمی گویند.
استفاده از انرژی زمین گرمایی در دنیای امروز
امروزه مردم از آبهای زمین گرمایی در استخرهای شنا و چشمه های معدنی استفاده می کنند. همچنین این آبها می توانند گرمای ساختمانها را برای رشد گیاهان مناسب سازند.
الکتریسیته (برق) زمین گرمایی
از آب گرم یا بخار حاصل از زیرزمین می توان برای تولید برق یا الکتریسیته در یک نیروگاه زمین گرمایی استفاده نمود. بخار و آب گرم حاصل از بعضی از نواحی آنقدر زیاد است که می توان از آن برای تولید برق استفاده نمود. بدین منظور چاههای عمیقی حفر شده و لوله هایی تا محل آب گرم فرستاده می شود ، درست مثل استفاده از نی در نوشابه . آب و بخار گرم توسط این لوله ها از اعماق زمین به بالا آورده می شود.
یک نیروگاه زمین گرمایی درست مثل یک نیروگاه معمولی است با فرق اینکه در این نوع نیروگاه برای گرم نمودن آب و تبدیل آن به بخار هیچگونه سوختی سوزانده نمی شود. در واقع در یک نیروگاه زمین گرمایی ، گرمای مورد نیاز برای حرارت دادن آب و تبدیل آن به بخار از زمین تأمین می شود. سپس بخار تولید شده به یک توربین مخصوص منتقل می شود. تیغه های توربین شروع به چرخش نموده و میله آنرا که به یک ژنراتور متصل است چرخانده و تولید برق می کند. در مرحله آخر بخار حاصله در برج خنک کننده سرد می شود. در تصویر بالا ، دودهای سفید رنگی که از نیروگاه خارج می شوند در واقع دود نیستند. آنها در اصل بخارهایی هستند که در مرحله سرد شدن از نیروگاه خارج می شوند. آب سرد شده را می توان جهت گرم شدن مجدد به اعماق زمین پمپاژ نمود.
زمین گرمایی / پمپاژ گرمای حاصل از منابع زیرزمینی
در زمستان ، گرمای حاصل از منابع زمین گرمایی از مبدل گرمایی عبور کرده و هوای گرم را به مراکز اداری و تجاری، و خانه ها منتقل می کند. در خلال آب و هوای گرم، این فرآیند برعکس است. بدین ترتیب که هوای گرم داخل ساختمان از مبدل گرمایی عبور نموده و به داخل زمین نسبتاً سردتر منتقل می شود. در خلال تابستان از این گرما می توان برای گرم نمودن آب نیز استفاده کرد.
http://www.ngdir.ir/sitelinks/kids/html/energy-mafahim_11_zamin%20garmai.htm
آبگرمها در ایران
در کشورمان نیز ابگرم های مشهوری وجود دارند که خواص درمانی داشته و روزانه گردشگران و علاقه مندان بسیاری را از کشور عزیزمان ایران و دیگر کشورها پذیرا هستند. از جمله این ابگرم ها میتوان به ابگرمهای سرعین در اردبیل، ابگرم گنو در بندرعباس، ابگرم جگرپز در منطقه خوراب فراشبند و بسیاری دیگر اشاره کرد.
آبگرم در گویشهای ایرانی: آبگرم را در گویشهای فارسی «گرم او »، «گرماب»، «آب گرمَک»، «آبگرمه»، در کردی «گرمو »، یا «گراو » (واژه «گَرو »؛ و در گویش اراکی» گَرّو »؛ در آذربایجانی «ایسّیسو» (ایسّی به معنی گرم و سو به معنی آب) مینامند.
خواص درمانی آبگرمها: شناخت خواص درمانی آبهای گرم و معدنی و بهرهگیری از آنها پیشینهای بسیار کهن دارد، به طوری که زمان آغاز این امر به درستی روشن نیست. چنین مینماید که ساکنان مناطق پیرامون چشمههای آبگرم در نتیجة آزمونهای مکرر به خواص این آبها پی بردهاند، اما ظاهراً نخستین پزشکی که دربارة فواید و خواص برخی آبهای معدنی رساله نوشته و استفاده از آنها را برای درمان بیماریها تجویز کرده، انتیلوس طبیب یونانی سدة 2 م بوده است (نجمآبادی، 32؛ پاولی، ذیل آنتیلوس).
گل و لای این گونه چشمههای آبگرم و معدنی نیز برای درمان برخی بیماریها، مانند درد مفاصل، عرق النّسا (سیاتیک)، نقرس، کوفتگی ماهیچهها یا بیماریهای پوستی به کار میرود. چشمة «آب اندرمان» در باختر شهر ری و چشمة «شورابیل» در نزدیکی اردبیل از این قبیلاند. پولاک از چشمة آبگرم بزرگی دربند پی (در شهرستان بابل) با رنگ سبز مایل به زرد و خاصیت چسبندگی و بوی تند گوگرد و خواص درمانی برای زخمهای جرب و گری و درد مفاصل یاد میکند. در دورانی که وی گزارش خود را نوشته (عصر قاجار) این چشمه مهمترین مرکز درمانی مازندران بوده است.
تقدس چشمههای آبگرم: چشمهها از کهنترین روزگاران مورد تقدیس مردمان بوده و گاه نیز وسیلة تقرب به خداوند (یا خدایان) شمرده میشدهاند. در فرهنگ ایران باستان نگهبانی آب رودها و چشمهها و افزایش آب آنها برعهدة ناهید (الهة آب) بوده است. حفظ احترام آب و به ویژه پاکیزه نگاهداشتن چشمهها وظیفهای وجدانی به شمار میرفت و آلوده ساختن آب و افکندن چیزهای پلشت در چشمهها گناه بود.
خواص درمانی فوقالعادة اینگونه چشمهها، و در نتیجه اهمیت اقتصادی غیرقابل انکار آنها، بررسیهای منظم و گسترده در این زمینه را ضرور می سازد.
کاربرد منابع آب چشمه های معدنی
کسب درآمد از آبهای معدنی در بسیاری کشورهای صنعتی که دارای امکانات بهره برداری و رفاهی مجهز می باشند رایج است . استفاده از این آبها در صنعت توریسم و علوم پزشکی کاربرد موثری دارد.
1- استفاده از صنعت توریسم در خصوص چشمه های آبگرم علاوه بر آشنائی گردشگران با فرهنگ و آداب و رسوم هر ناحیه وتبادل فرهنگی با آنها به افزایش اشتغال وکسب درامد برای ساکنین این مناطق کمک شایانی می نماید.
-2 استفاده از آبهای معدنی در درمان بیماریهای خاص در دورانهای مختلف حیات بشری در علم پزشکی مورد استفاده قرار می گرفته است. از مهمترین آثار درمانی آبهای معدنی به عنوان هیدروتراپی تاثیر بر دستگاه گوارش از طریق ازدیاد تبادلات بافتی اثر ضد سمی و نیز آثار ضد حساسیت می باشند و با توجه به موقعیت جغرافیائی مطلوب چشمه های آبگرم در محیطی آرام با نشاط و خارج ازهر نوع آلودگی های صنعتی موجب تسکین روح وجان مراجعان به این اماکن می شود.
هر ایستگاه معدنی دارای یک نوع آب با ویژگیهای انحصاری می باشد. بطوریکه آبهای سولفاته سدیک سرد مدر بوده آبهای سولفاته سدیک و منیزین ملین و آبهای بیکربناته سدیک موثر برحالت تعادل اسید و بازی اعضاء است. آبهای کلروره سدیک قوی محرک قوا در اثر مصرف خارجی و نیز موثر در بیماریهای زنانه آبهای سولفوره سدیک رادیو اکتیو گرم در بیماریهای دستگاه تنفسی و سرانجام آبهای رادیواکتیو باعث فعالیت و ترمیم سلولی و بافتی ازدیاد کلسیم سازی مدر باز کننده عروق آرام بخش و باکتری کش است.
در حقیقت می توان گفت آبهای معدنی به عنوان داروهای شفا بخش طبیعی می باشند که توسط پزشکان متخصص تجویز و مصرف می گردند.
بهطور خلاصه میتوان گفت که تاثیرات درمانی آب به واسطه اثری است که آب روی پوست بدن دارد. در آب درمانی، پوست بدن به عنوان یک عضو مهم و اساسی است، زیرا بر اثر برخورد جریان آب، گیرندههای عصبی پوست تحریک می شوند. تحریکات ایجاد شده از طریق اعصاب، بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می گذارند و این تاثیرات سیستم عصبی مرکزی است که باعث به وجود آمدن اثرات درمانی آب میشود.
استفاده از آب درمانی روی جریان خون ، سوخت و ساز بدن ، سیستم عصبی، ترکیب خون، و میزان ترشح غدد نیز تاثیر میگذارد و در نهایت ، تجمع این تاثیرات روی روان فرد منعکس میشود.
ابگرم نوجین
ابگرم نوجین در بخش جنوبی شهر نوجین در مسیر جاده فراشبند به کازرون در استان فارس قرار دارد. برای این ابگرم طحر های متنوعی برای جذب گردگر در نظر گرفته شده و اشتخر بزرگی نیز احداث شده اما طرح به صورت مناسب و کامل اجرا نشده است.